Pretraga
Posetioci zainteresovani za ovaj portfolio posetili su još:
Milan Konjović
Jovan Bijelić
Stojan Aralica
Kosta Hakman
Simonida Rajčević
Mihailo Đoković Tikalo
Danijela Anđelković
Paja Jovanović
Uroš Predić
Ana Popović Bodroža
Nadežda Petrović, Između umetnosti i politike
Autor: Olivera Janković (1955)
Nadežda Petrović je rođena 1873. godine u Čačku. Slikarstvo je učila kod Kirila Kutlika i Đorđa Krstića u Beogradu, kao i kod Antona Ažbea i Juliusa Ekstera u Minhenu. Pored slikarstva bavila se likovnom kritikom, organizacijom izložbi, učestvovala je u osnivanju Kola srpskih sestara, Udruženja umetnika Lada, Prvog srpskog umetničkog udruženja itd. Bila je zagovornica ideje o integralnom jugoslovenstvu i verovala je u značajnu ulogu umetnosti u emancipaciji najširih slojeva stanovništva kao i u međunarodnoj promociji regiona. Umrla je od tifusa 1915. godine na dužnosti ratne bolničarke u Peckoj kod Valjeva.
Rane slike Nadežde Petrović kreću se u rasponu od jugendstila i simbolizma do slikarstva prizora iz seoskog života koji su bili karakteristični za minhensku sredinu u vreme njenog školovanja 1898-1902. Po povratku u Beograd najčešće je slikala pejzaže iz okoline Beograda (Resnik, Staro groblje, Na izvoru) ili iz Sićevačke klisure, kao i portretete seljaka (Domaćin, Žena sa crvenim šalom, Dve seljanke, Dva Porečanina i sl). Istovremeno, nastavila je da radi i slike sa simbolističkim motivima kao metaforičnim izrazima umetnikovog doživljaja sveta. To je u najvećoj meri došlo do izražaja u Sahrani u Sićevu, Ostrvu ljubavi i Starom beogradskom groblju. Zbog razvoja sopstvene umetnosti, ali i usled političkih prilika koje su Srbe suprotstavile interesima Nemačke na Balkanu, 1907-1908. okreće se impresionizmu. Primenjujući belu podlogu za rad, analitički metod slikanja kratkim zapetastim potezima kao i svetao kolorit u kome nema crnih i smedjih senki, naslikala je Portret Anđe, Dereglije na Savi i sl. slike ali najbolje - Plažu u Bretanji, Fasadu Notr Dam, Notr Dam u Parizu, Kej na Seni, Most na Seni ili Čobanina, uradila je tokom boravka u Parizu 1910-1912. godine. To su ujedno i neke od najboljih slika srpske umetnosti na početku dvadesetog veka. Kada su 1912. počeli Balkanski ratovi i 1914. Prvi svetski rat bila je na ratištu kao bolničarka i ratna slikarka. Između bitaka i obaveza prema ranjenicima slikala je predele kroz koje je prolazila sa vojskom, prizore Prizrena, Vezirovog mosta, Gračanice, sve do Valjevske bolnice u kojoj je umrla. U srpsku umetnost Nadežda Petrović je donela moderan način slikanja svetlim, živim bojama i naglašenim, energičnim potezima četkom. Što je jos važnije donela je ideje evropskog modernizma o subjektivnosti, neposrednosti i slobodi umetničkog izraza. Takvim pristupom se i kod nas napuštaju ideje o slikarstvu kao ilustraciji religioznih i istorijskih tema i promoviše moderno shvatanje umetnosti kao manifestacije umetnikove kreativnosti i podstreka za veće životne napore.
U monografiji se slikarstvo Nadežde Petrović posmatra sa stanovišta veza sa umetnošću tog vremena u Minhenu i Parizu, tj. analizira se kako ono korespondira sa dve velike paradigme evropske umetnosti - centralnoevropskom i francuskom i istražuje se kako se u konkretnom društvenom i istorijskom kontekstu njena umetnost menja u skladu sa promenama njenih političkih uverenja. Ukazuje se i na složen svet odnosa na lokalnoj kulturnoj sceni koji je stajao iza nastojanja umetnice da svom delu istovremeno da internacionalni karakter i da izrazi svoje viđenje nacionalnog, da poveze umetnički i politički angažman, da pronađe ravnotežu između modernog individualizma i patrijarhalnog kolektivizma. Otvaranje tih pitanja koja su bila značajna i za evropsku umetnost prve polovine 20. veka, kao i novine u korišćenju formalnih umetničkih sredstava, učinili su delo Nadežde Petrović jednom od najvećih prekretnica u nacionalnoj umetnosti.
Datum objavljivanja: