Zaštitu provincija Rimskog carstva i barijeru prema svetu varvara činila je utvrđena vojna granica – limes. Bedemi, utvrđenja i legijski logori raspoređeni su hiljadama kilometara od Britanije, duž Rajne i Dunava, preko Bliskog istoka i Afrike. Danas ovi spomenici rimskog nasleđa čine, ili se radi na tome da postanu, deo svetske kulturne baštine  pod zaštitom UNESKO-a.
Stvaranjem provincija Panonije i Mezije tokom I v.n.e. rimska država je i na Dunavu uspostavila limes, sistem fortifikacija koje su povezane mrežom puteva. Oko tih utvrđenja vremenom su se formirala naselja iz kojih se potom razvijaju i gradovi. Pored strateški značajnog položaja Podunavlja, naročito od kraja III i tokom IV veka, i u zaleđu se razvijaju velike urbane celine poput Naisusa (Niš) i Sirmijuma (Sremska Mitrovica) koji prerasta u jednu od prestonica Rimskog carstva. U neposrednoj blizini mesta u kojima su rođeni, carevi Galerije, Maksimin Daja i Konstantin zaveštali su velike arhitektonske komplekse, Romulijanu (Gamzigrad ), Šarkamen, Medijanu.
Zanimanje za rimska nalazišta na prostoru Srbije seže još u XVII vek, kada rimske ostatke opisuje niz putopisaca, dok prva arheološka istraživanja počinju tek krajem XIX veka. U poslednjih stotinu godina na brojnim nalazištima duž Dunava preduzimaju se arheološka iskopavanja, među kojima se izdvajaju sistematska istraživanja velikih legijskih logora Singidunuma (Beograd) i Viminacijuma (Stari Kostolac). 
Intenzivan život, koji se vekovima odvijao na obodu Rimskog carstva i, naročito,  duž Dunava koji je nekad, kao i danas, bio jedna od najznačajnijih trgovačkih komunikacija, najbolje se ogleda u ostacima bogate materijalne kulture. Kroz odabranu građu izložba „Rimski Limes i gradovi na tlu Srbije“ ima za cilj da osvetli i prezentuje javnosti bogatstvo rimskog nasleđa u Podunavlju i njegovom zaleđu.