Ovaj spomenik kulture danas ispunjava dvostruku funkciju: s jedne strane, u njemu se čuvaju i izlažu predmeti koji čuvaju sećanje na pregaoce srpske kulture, zahvaljujući čijem delovanju su prosvetiteljskim idejama unapređivani naš jezik, kultura i istoriografija, a s druge strane, sama građevina svedoči o značajnim istorijskim događajima za kulturu sredine kojoj pripada.
Reč je zdanju nastalom sredinom 18. veka, kao kuća za stanovanje ugledne turske porodice, moguće tadašnjeg upravitelja beogradske varoši. Građevina je u prošlosti više puta menjala vlasnike i namenu. U poslednjoj deceniji 18. veka u njoj je radio francuski konzulat, kao jedino diplomatsko predstavništvo u vreme turske vlasti u Beogradu.
U vreme Prvog srpskog ustanka (1804 – 1813) među najzaslužnijima za osnivanje Velike škole bio je Dositej Obradović. Od 1809. godine škola je bila u današnjoj zgradi Muzeja Vuka i Dositeja u kojoj će raditi do 1813. godine. Prvi profesori ove škole bili su Dositej Obradović, Ivan Jugović, Sima Milutinović Sarajlija, Miljko Radonjić i Lazar Vojnović, a među prvim đacima koji su pohađali ovu instituciju, nalazio se i mladi Vuk Karadžić.
Nakon propasti Prvog srpskog ustanka stanari zgrade su bili članovi turskih i potom, beogradskih trgovačkih porodica, da bi posle Drugog svetskog rata zdanje bilo nacionalizovano, kada su i izvedeni obimni građevinski radovi. Od 1948. godine otvoreno je kao Muzej Vuka i Dositeja sa jezgrom zbirke koju čini zaostavština Vuka Stefanovića Karadžića, a kojoj je kasnije pridodata skromnija ostavština Dositeja Obradovića. Sledećih trideset godina Muzej deluje kao samostalna institucija, da bi od 1979. godine Muzej Vuka i Dositeja bio pripojen Narodnom muzeju u Beogradu pod čijim okriljem i danas deluje.
Poslednja rekonstrukcija zgrade urađena je 2012. godine. Odlikuje se savremeno opremljenim prostorom za čuvanje i izlaganje predmeta i umetničkih dela. Nova moderna postavka otvorena je ka publici i omogućava svim posetiocima da uživaju, zabavljaju se i saznaju skrivene poruke satkane u jedinstvenom okruženju u kojem su nekada boravili velikani naše istorije.