Pretraga
Posetioci zainteresovani za ovaj portfolio posetili su još:
Paja Jovanović
Stevan Todorović
Dragan Malešević Tapi
Đura Jakšić
Stojan Aralica
Stojan Ćelić
Biljana Đurđević
Marko Murat
Nikola Milojević
Ljubica Sokić Cuca
Zora Petrović - Umetnost kao život
Autor: Olivera Janković (1955)
Zora Petrović je rodjena 17. maja 1894. godine u Dobrici kod Alibunara. Slikarstvo je učila u Umetničko- zanatskoj školi u Beogradu i na Slikarskoj velikoj školi u Budimpešti. U periodu od 1920. do 1950. godine radila je kao nastavnica u beogradskim školama, a zatim na Akademiji likovnih umetnosti gde je ostala do smrti. Bila je članica umetničkih grupa "Lada" (1924-1927), "Oblik" (1928-1931), "Dvanaestorica" (1938) i "Samostalni"(1951-1956). Umrla je 25. maja 1962. godine i sahranjena je u porodičnoj grobnici u Pančevu.
Prve značajne slike Zore Petrović nastale su tek po njenom povratku sa studijskog boravka u Parizu 1925-1926. godine. U Parizu otkrivena pikturalnost postala je za nju dragoceno sredstvo koje joj je omogućavalo potpuniju karakterizaciju lika koji slika, njegove psihe i unutrašnjeg sveta i sto je još važnije, dozvoljavala joj je neposrednije izražavanje sopstvenih osećanja i sopstvene "unutrašnje nužnosti". Slikati više nije značilo samo verno preneti linije i senke vec je postalo trenutak istinske komunikacije, ispitivanje sopstvenog lika ili lika druge osobe, uzajamni odnos davanja i primanja.
Mada je naslikala veliki broj portreta ljudi iz "visokog društva", slikarskoj viziji Zore Petrović najbolje su odgovarali slabo diferencirani, nagonski ljudi u čijoj je ponesto sirovoj izražajnosti videla prvobitnog, prirodnog čoveka u antropološkom i filozofskom smislu reči. Zato je svoje modele najčešće nalazila među cigankama, seljankama, decom. Susret sa njihovom jednostavnom emocionalnošću predstavljao je dodir sa izvorno ljudskim i imao značenje pronađenog životnog integriteta i dubokog jedinstva čoveka i njegove prirode. Tako su nastale brojne slike nazvane jednostavno Ciganka, Seljanka, Makedonka, kao i portreti dece Portret dečaka, ili Mali Žarko, za koje je karakteristična centralna postavka modela, kolorizam i puna usredsređenost umetnice na karakter i psihološki izraz osobe koju slika.
Zoru Petrović je u slikarstvu svakako najviše interesovao čovek, ili štaviše jedino interesovao čovek - kao pojedinac sa svojom individualnom psihologijom, ali i kao tip, temperament, nosilac određenog načina komuniciranja i reagovanja. Zato se kod nje relativno često javljaju dvostruki portreti u kojima je posebno podvučena razlika u karakteru i na kojima se redovno mogu videti suprotstavljena dva osnovna tipa ljudske prirode, jedan sanjarski, sebi okrenut i drugi praktičan i aktivan (Dve sestre, Beca sa mamom, Kompozicija sa psom).
Estetika po kojoj slika predstavlja subjektivan doživljaj umetnika pred stvarnošću probijena je u delima Zore Petrović tek sredinom pedesetih godina. U ovom periodu potpune usredsređenosti na sliku i svojevrsnog eskapizma iz sveta realnih pojava srušene su i poslednje konvencije u gradnji forme. U sliku je pokuljalo sve ono sto je stajalo u osnovi njenog konflikta sa svetom, slika je postala zabeleženi trenutak lične ekspresije, psihološka i likovna činjenica, a umetnost izraz egzistencije, "jedina mogućnost da izdrži život". U tom periodu od svega nekoliko poslednjih godina života, Zora Petrović se izdvojila iz umetničkog miljea sredine i stvorila autonomno, duboko proživljeno, snažno i sugestivno slikarstvo posvećeno gotovo u potpunosti jednoj temi - velikom ženskom aktu...
U slikama rađenim posle 1957. godine ostala su samo krupna tela zrelih žena u veličini većoj od prirodne, postavljena tako da jednostavno stoje ili leže frontalno u odnosu na gledaoca, lišena bilo kavog ličnog konteksta - lica, individualnosti, erotičnosti, obeležena životom, pasivna, statična, konačna. Tela žena bila su sažeta do simbola ženskog, i u potpunosti su ispunjavala prostor platna (Dva akta, Lebdeći aktovi, Zeleni aktovi). Platno je u tim slikama predstavljalo polje intezivnog doživljaja, prostor u kome se oslobađala ogromna psihička energija. Njegova površina bila je aktivirana automatski vođenim snagama koje su u akciji slikanja fiksirale dramatična duševna stanja i samo je veliko slikarsko iskustvo omogućavalo da ovaj svojevrsni psihički automatizam dobije prepoznatljive oblike. U osnovi tih slika bila je svest o prolaznosti i sopstvenom nestajanju, razdiruća žurba da se vreme, koje vidjeno iz lične perspektive sa godinama sve brže prolazi, zaustavi, iluzoran pokušaj da se izgubljeno dosegne, propušteno nadoknadi, da se saznato sažme i saopšti...
U toj potpunoj otvorenosti, umetničkoj i ljudskoj odgovornosti pobunjenog čoveka, kao i u ozbiljnosti umetnosti shvaćene kao sam život, sadržani su duboki smisao, veličina i vrednost slikarstva Zore Petrović posvecenog ženi.
Datum objavljivanja: