Pretraga
Posetioci zainteresovani za ovaj portfolio posetili su još:
Branislav Dimitrijević
Branislava Anđelković
Miloš Šobajić
Nina Radoičić
Dušan Otašević
Milena Obradović
Dragan Malešević Tapi
Beta Vukanović
Milan Marinković Cile
Stevan Todorović
Dušan Otašević i Mrtva priroda
a) Mala istorija mrtve prirode:
Predmeti svakodnevne upotrebe ukrašavali su već egipatske grobnice kako bi bili dostupni pokojnicima, dok su se grčki i rimski slikari utrkivali u umeću što realističkijeg prikaza stvarnosti, što je čak ušlo i u legende o Zeuksisu i Parazijusu. Ranohrišćanska ikonografija unela je u svoj program simboliku predmeta i ne-žive prirode, dok je reformisana protestantska crkva u mrtvim prirodama pronašla zamenu za religiozne sadržaje i skrivena značenja sa moralizatorskim porukama o efemernosti čulnih doživaljaja i kratkotrajnosti života na zemlji a buržoasko društvo način verifikacije svoje razvijenosti, moći i kulture. Estetizovane iluzije stvarnosti i žudnju za ekstravagantnim predmetima XVIII veka zamenila je nova hijerarhija žanrova u doba akademizma i neoklasizicma - istorijske i aktuelne teme kroz bibilijska i mitološka značenja. Mrtva priroda je bila skrajnuta sve dok u njoj umetnici impresionizma, a posebno postimpresionizma nisu prepoznali neutralno sredstvo za revolucionarni, kopernikanski preobražaj slike, istraživanje njene organizacije, strukture i konstrukcije. To je vodilo ka kubizmu, a onda i ka svim drugim pravcima i pojmovima koji su obeležili izgradnju moderne vizuelne kulture – do dišanovskog ready-made-a i nadrealističkog predmeta želja, a potom do neo-dade i pop-arta, koji briše razlike između umetničkog dela i komercijalnog proizvoda, a pritom unosi sumnju, ironiju, mentalni sklop, naraciju, priču sa kojom se mora računati: stilleben, still life i vie silencieuse ponovo su, kao nekada davno, ispunjeni značenjem, simbolikom, smislom, duhovnim aluzijama i duhovitim asocijacijama... Istorija se ne zaustavlja: fotografija i video dotiču sfere kompjutera, roboti zamenjuju matematičare u izračunavanju piksela kojim će se naslikani predmet najbolje, najvernije ili najadekvatnije predstaviti.
b) Kratka priča o Dušanu Otaševiću:
Pojavio se, kažu istoričari umetnosti (Marina Martić), u vreme kada su se gradili „jugoslovenski model socijalističkog društva“, „socijalizam sa ljudskim licem“, samoupravni sistem i nesvrstanost, kada je otvorenost ka Zapadu, njegovim modelima života i vrednostima bila svima dostupna ali ne i za svakoga zavodljiva zamka, kada je našu umetničku scenu obeležavao „socijalistički estetizam“ – institucionalno, dakle zvanično podržavan modernistički diskurs + senzibilitet (još uvek živog) pariskog internacionalizma. Od najranijih javnih istupanja – najpre u prvobitnom Ateljeu 212, potom u Domu omladine, Dušan Otašević je pokazao interesovanje za predmete svakodnevne upotrebe pretočene kroz opciju sveprisutne ironije, zasnovane na lažnom sentimentalizmu, vladavini kiča, političkim manipulacijama, potrošačkim groznicama... Nazivali su našim najautentičnijim pop-artistom. Za svoja, vremenom sve kompleksnija razmišljanja i sve slojevitije realizacije, on među prvima umetnicima u našoj sredini (postmodernistički) koristi citate iz mitova i legendi, istorije i istorije umetnosti, filozofije, filma i književnosti, ali i stvara svoje, lične mitove u trenucima kada cela nacija počinje da živi u/sa surogatima nepodnošljive ili neprepoznatljive stvarnosti. Njegova građanska neposlušnost, ma koliko ubojita, ozbiljna, puna kritike i nepristajanja na tretiranje Čoveka kao beslovesnog, neinteligentnog i nemoćnog bića, uvek dobija dečačka obeležja, privid naivnosti uz smešak nevinosti. Krajnje svedenim jezikom, očevidnim znacima kao simbolima vremena i nekonvencionalnim umetničkim postupkom (drvo – strug – testera – dleto – lepak ...), kao ponudom zamene za tradicionalna likovna sredstva, Dušan Otašević razmišlja o različitim fenomenima sa kojima smo danas primorani da živimo: još uvek aktuelni totalitarizam i militarizam, istorijska amnezija kao zlokobna sudbina Srbije, klasične likovne discipline u fazi (žilavog) odumiranja, antički mitovi kao nepresušni izvori značenja, sveprisutni a nevidljivi alhemičarski znaci. Ogroman dijapazon angažovanih ideja a (prividno) tako sužen registar umetničkih pomagala...
c) Dušan Otašević i njegove Mrtve prirode:
Serija Mrtvih priroda, možda tačnije – „uslovno“ Mrtvih priroda, kako sam umetnik ističe, rađena specijalno za izložbu u beogradskoj Dar-Mar galeriji, u isti mah je i osobena, i sasvim dosledna u načinu Otaševićevog mišljenja. To je niz intimnih, pojedinačnih asocijacija na svakidašnjicu, tumačenu kroz obične predmete našeg okruženja, onako kako se to očekuje od klasične mrtve prirode: klupko vunice, banana, jabuka, varjača, sveća, limun, teg, flaša, riba, prase... Jednostavnim postavljanjem u diptihe ili triptihe, Otašević ostvaruje nove konotacije kroz koje čitamo prava (dopunjena) značenja, slojevitost (izmaštanog) smisla, nepresušnu duhovitost: ženski i muški princip, asocijacije na kontinentalnu (zimsku) i mediteransku (letnju) gozbu, tržišni status umetničkog dela, šest boja za šest principa sveta (klasičnom kvartetu - voda, vatra, zemlja, vazduh, Otašević prirdodaje um i krv) u već arhetipskoj geometriji (krug – trougao – kvadrat). Najzad, jedna alhemičarska flaša koja pluta na obojenoj vodi u šest od sedamstotina i dvadeset mogućih varijanti – samo je naznaka za neiscrpna značenja Otaševićevih Mrtvih priroda. Kao i nekadašnje holandske mrtve prirode, sa kripto-idejama u aglomeracijama voća, povrća, morskih plodova, mesišta ili cveća, i Otaševićev ne-živi svet nam pruža onoliko značenja i smisla, koliko smo spremni (naučeni? obrazovani? vispreni? mudri?) da primimo.
Irina Subotić
April 2007.