Pretraga
Posetioci zainteresovani za ovaj portfolio posetili su još:
Dušica Milošević
Josip Račić
Risto Stijović
Dragan Malešević Tapi
Ljiljana Drezga
Paja Jovanović
Aleksandar Mladenović Leka
Marko Murat
Olivera Gavrić Pavić
Ljiljana Subotić
Monografija Milene Pavlović Barili (rezime)
Autor: Olivera Janković (1955)
MONOGRAFIJA MILENE PAVLOVIĆ BARILI
U monografiji se razmatra slikarstvo Milene Pavlović Barili u kontekstu zapadnoevropske umetnosti tridesetih godina 20. veka, kao i u kontekstu kompleksnog života ove umetnice koji su obeležile različite kulture u kojima je formirana - srpske i italijanske, kao i razdvojenost njenih roditelja, njihovi različiti karakteri i životni modeli. Njena najbolja dela nastajala su u periodu između 1932. i 1942. godine, u Parizu, Rimu i Njujorku, uz podršku i pod okriljem njenog oca Bruna Barilija, stvaraoca čiji ugled u savremenoj italijanskoj umetnosti i dalje raste. U našoj sredini postala su poznata, međutim, tek početkom pedesetih godina i posebno, posle otvaranja spomen galerije u Požarevcu 1962. Danas, kada su tu prisutna preko 40 godina, ukazuju se kao značajan i sasvim osoben segment srpske umetnosti između dva svetska rata. Za razliku od umetnosti srca, temperamenta, čulnosti i osetljivosti za pikturalna svojstva bojene materije, koja je najčešće negovana u nacionalnoj umetnosti, slikarstvo Milene Pavlović Barili donosi razvijenu svest o umetničkim konvencijama i potrebi da se one prate, odnosno, sinhronost sa aktuelnim tendencijama svog vremena.
U periodu između 1932. i 1935. godine Milena Pavlović Barili slikala je polomljene stubove nekih imaginarnih hramova, fragmente trijumfalnih lukova, poprsja ili torza oživelih antičkih skulptura ili okamenjenih ljudskih likova koji lebde. Te slike rađene su svetlim, gotovo transparentnim plavkastim ili sivoplavim tonovima, a lebdeći predmeti na njima naglašeni su ekspresivnom, "tečnom" linijom. Od 1935. godine, međutim, dolazi do veće integracije elemenata slike, a fluidna scena, često naznačena podignutom zavesom, učvršćuje se i produbljuje uvođenjem renesansne linearne perspektive. U slikama kao "Slikarka sa strelcem", "Venera sa lampom", "Anđeli u zoru" i sl. ekspresivnu liniju ranijih slika zamenio je precizan i diskretan crtež , krhku bojenu fakturu glatki lazuri i klasična tehnika slikanja, a plitak prostor renesansna kutija pozornica.
Ono sto se, međutim, nije menjalo bilo je stalno okretanje umetnice ka istoriji umetnosti kao imaginarnom fundusu iz koga ona slobodno preuzima dekor, kostime, dramaturgiju prizora, preobražavajući ih svojom oblikovnom voljom i fabulom o nemogućoj ljubavi. Na taj način otvorila je u srpskoj likovnoj umetnosti veliku temu romantizma (ne kao umetničkog pokreta, već kao načina interpretacije stvarnosti u umetničkim delima) o Erosu i Tanatosu, sasvim lično intoniranu i povezanu sa sopstvenim porodičnim iskustvom. Tome je bio saobražen i metod koji je koristila a koji se oslanjao na iskustva tada novih narativnih tehnika kao što su tehnika tumačenja snova, ili tehnika filmske naracije.
Njen pristup umetnosti nije se u suštini promenio ni tokom zivota u Americi 1939-1945. godine, ali je u tom periodu složena, intimna ikonografija slika Milene Pavlović Barili radikalno pojednostavljena, simboli su ispražnjeni od nekadašnjih značenja, a akademska veština postala je dominantna. Zato je za taj period bio značajniji njen rad na komercijalnom dizajnu. Ona je u Njujorku radila za najpoznatije modne časopise, kozmetičke i tekstilne firme, ali i u pozoristu - kostime za balet "Sebastijan". Štaviše, smatrana je za jednog od onih evropskih umetnika koji su doprineli unapređenju komercijalnog dizajna u Americi.
U monografiji se ukazuje i na mogućnost razumevanja slikarstva Milene Pavlović Barili u duhu umetnosti postmoderne. "Ranim glasnikom postmoderne" čine je, naime, brojne osobine među kojima spremnost na stalne promene načina izražavanja i širina interesovanja - od različitih oblasti likovnih umetnosti do poezije i dizajna. Njen nomadizam moze se shvatiti i u doslovnom smislu zbog stalnih putovanja izmedju Požarevca, Beograda, Minhena, Londona, Pariza i na kraju Njujorka gde je i umrla od srčanog udara 1945. godine, kao i činjenice da je govorila i pisala na nekoliko svetskih jezika. U slikarstvu, taj nomadizam bio je posebno prisutan u onom delu koji je nastajao na paradigmi muzejske umetnosti, u slikama u kojima se umetnica pozivala na velike uzore iz prošlosti: na Botičelija, Fra Anđelika, renesansne umetnike severno od Alpa, ili na slikarstvo Đorđa de Kirika pre 1920. godine i Pikasovu klasičnu fazu. Motive ili forme koji se javljaju u drugim umetničkim delima iz bližih ili daljih epoha, ona je preuzimala i transformisala u skladu sa danas uobičajenom strategijom prekoračenja, kojom se stavljanjem poznatih modela u novi kontekst dovodi u pitanje odnos forme i sadržine u jednom umetničkom delu. Štaviše, upisivanjem sasvim ličnih, ispovednih sadržaja u poznate i visoko vrednovane forme, nastajala je specifična naracija o različitosti umetnika koji istovremeno želi tu svoju različitost da sačuva i da je unese u dominantan umetnički a time i društveni kod. Uglađena forma i intimni sadrzaji kojima se sugerišu teskoba i "nelagoda u kulturi", osim toga, predstavljali su način da se preko opstih mesta istorije umetnosti istakne gubitak važnosti tradicionalnih vrednosti u savremenom životu.
Interslikovnost unutar koje se ističu protivrečnosti i, na krajnje suptilan način, otvaraju dominantni umetnički i društveni modeli, povezuju ovo slikarstvo i sa onim kategorijama za koje se danas smatra da karakterišu žensko pismo, čemu je u monografiji takođe posvećena potrebna pažnja.
Datum objavljivanja: