Pretraga

Izložba Ženska strana predstavlja partnerski projekat Muzeja istorije Jugoslavije i Muzeja savremene umetnosti iz Beograda. Organizovana je 2010. godine u Muzeju 25. maj u Beogradu. Godine 2011. na inicijativu Komisije za ravnopravnost polova Skupštine grada Sombora deo izložbe je predstavljen u Gradskom muzeju u Somboru. Ove godine Univerzitetska biblioteka "Nikola Tesla" u Nišu organizuje predstavljanje ove izložbe niškoj publici u galeriji Sinagoga.



Izložba Ženska strana ima za cilj da sagleda položaj i ulogu "nove oslobođene žene" u socijalističkom društvu. Prikupljanjem i istraživanjem podataka o životu, radu, organizovanju žena, u vremenu od Drugog svetskog rata pa do kraja pedesetih godina 20. veka, ispituje se kako ženska društvena participacija kao oblik takozvane emancipacije (političke, ekonomske, obrazovne) u socijalističkom društvu, tako i ona intimna, osobena, privatna sfera.



Kroz zvanična dokumenta, fotografije, intervjue, televizijske emisije, filmove, a naročito ženske časopise, rekonstruišu se različiti aspekti "ženskog sveta". Pitanja ravnopravnosti, pravno - ekonomskog izjednačavanja, braka, porodice, mode toga vremena, prepoznaju se kao ključna, oko kojih su se životi i identiteti žena formirali i identifikovali.



Ideologija socijalizma je ženi "ponudila" razne mogućnosti jer je socijalizam kao poredak težio da ukloni koncept vladajuće klase i kroz princip opšte jednakosti otkloni materijalnu, pravnu i formalnu potčinjenost žena. Smatralo se da žena treba da učestvuje ravnopravno u radu, da njena uloga nije samo briga o domaćinstvu i deci, već da je to nestatična, društveno aktivna uloga, koja ženu čini funkcionalnom u svim sferama života (na polju rada, politike, obrazovanja).



Period od 1940. do 1960. koji je predstavljen na izložbi čini osobeno razdoblje u ženskoj istoriji. U periodu rata žena dostiže perspektivu samostalnosti i društveno političke ravnopravnosti, ona postaje saborac u borbi, jednako društveno odgovorno biće, međutim već početkom pedesetih godina, tokom perioda stabilizacije zemlje, njena društveno angažovana uloga kao da se "stišava" i ona se vraža na ranije ustanovljenje uloge reproduktivno-porodičnog okvira. Uplivom masovne kulture, tokom pedesetih i šezdesetih godina, dolazi do reafirmacije stereotipnih funkcija žene, ona se sve više posmatra i određuje na nivou simbola lepote i poželjnosti.



Kustoskinje izložbe Ženska strana opredelile su se da ova pitanja istraže i prezentuju kroz formu "jedan dan u životu radne žene". Ovaj model svakodnevice hronološki, ali nelinearno punktira osnovne uloge žene u ovom periodu, kao i to  kako su se zvanično, društveno te uloge predstavljale. Segmenti izložbe će biti podeljeni na one delove ili trenutke sa kojima se susreće žena svakoga dana: porodica, domaćinstvo, posao, slobodno vreme, moda itd.



Uvodni deo izložbe je posvežen aktivnostima Antifašističkog fronta žena (AFŽ) čiji je jedan od glavnih zadataka bila borba za ravnopravnost, jednakost polova i kulturna emancipacija žena. AFŽ je organizovala kurseve opismenjavanja, higijene, domaćinstva, a na izložbi je predstavljen i časopis "žena danas" koji je odigrao značajnu ulogu u podizanju svesti žena kao i njihovom uključivanju u društveno politički život.



Na izložbi su takođe prikazani video snimci intervjua sa ženama koje kroz lično iskustvo govore o svom poimanju socijalističkog perioda, privatnim i poslovnim mogućnostima za ženu, šta je najviše oblikovalo njihove živote i svakodnevicu u tom trenutku itd.



Upravo uzimajuci žene, žensko iskustvo za subjekt istraživanja kao i arhive ženskih udruženja, fotografije, službene i zvanične podatake, ženske časopise i literaturu, autorke žele da ovom istorijsko-dokumentarnom izložbom vizualno predstave neka pitanja vezana za temu žene u socijalizmu i time naprave dobar teren za neka buduća istraživanja. Svakako ovom izložbom se otvaraju i dalje mogućnosti za saradnju Muzeja istorije Jugoslavije i Muzeja savremene umetnosti na preispitivanju novije istorije jugoslovenskog prostora.