Pretraga

Četiri decenije rada ilustratorke, crtača, karikaturiste i slikarke Džoje Ratković-Gavele povod je da se po drugi put organizuje njena samostalna izložba u Muzeju primenjene umetnosti. Retrospektivna izložba Sa vetrenjačama predstavlja više od tri stotine radova iz opusa umetnice koja spada u sam vrh srpske ilustracije druge polovine dvadesetog veka. Na predstavljenim radovima možemo videti neosporan kvalitet crteža Džoje Ratković-Gavele, ali i raznolikost obrade pojedinih tema koje su bile inspiracija umetnice od 1969. godine do danas.

Džoja Ratković-Gavela rođena je u Mostaru 1940. godine. Za vreme studija na Akademiji primenjenih umetnosti u Beogradu počela je da radi za jugoslovenske izdavačke i novinske kuće. Tokom sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog veka ona je izgradila prepoznatljiv stil ilustrovanja u kojem dominira rafinovan crtež. Početkom devedesetih godina otišla je u Beč, gde je radila za austrijske, nemačke i švajcarske izdavačke i novinske kuće. Ovaj period njenog stvaralaštva prvi put se prikazuje beogradskoj publici. Dok je 1972. na izložbi u Muzeju primenjene umetnosti predstavljen presek radova sa početka karijere mlade ilustratorke, na izložbi 2011. godine Džoja Ratković-Gavela prikazuje zaokružen opus koji je nastao tokom rada u dva različita evropska podneblja.

Naziv izložbe Sa vetrenjačama opisuje idejnu povezanost autorke sa problemima i dilemama bliskim Don Kihotu, Sizifu, Hofmanu ili Kafkinim likovima. Kako kaže u katalogu Slobodan Jovanović, kustos izložbe: "Kompaktnost karikatura i ilustracija manjeg formata stavlja Džojin crtež u prvi plan, čime se dodatno naglašavaju neočekivane situacije u kojima se nalaze akteri njenih radova. Oni komuniciraju sa drugim likovima nadrealnim spojem likovnih elemenata: vetar, jezik, uho, vetrenjače, pero, samo su neki od brojnih motiva koje Džoja Ratković-Gavela koristi da iskaže nemir koji pokreće nju i njene likove. Iz ovakvog odnosa likova postaje vidljiv Džojin umetnički credo. Njen potez je protkan karakterističnim humorom koji nastaje neobičnim odnosima u kojima se nalaze akteri. Ironija i satira se mešaju u viđenju društva koje "ne vidi sebe". Krajnji produkt ovakvog postupka je beskompromisan stav da je doslednost osnovna karakteristika umetničkog angažmana. Zato će umetnost Džoje Ratković-Gavele ostati visoko cenjena u istoriji naše, ali i austrijske istorije crteža, karikature i ilustracije"

Rođena je 1941. godine u Mostaru. Studirala na Akademiji primenjenih umetnosti u Beogradu. Član ULUPUDS-a od 1967. godine. Od 1976. do 1991. ilustrator u RTV Beograd. Od 1991. do 2007. radi na relaciji Beograd - Beč. živi i radi u Beogradu. Predstavila radove na preko 40 samostalnih izložbi i preko 350 grupnih izložbi. Objavljivala radove u novinama: Mladost, Student, Književne novine, Književna reč, Jež, Oko (Zagreb), Pavliha (Ljubljana), Oslobođenje (Sarajevo), Dnevnik i Muzička redakcija TV Beograd, NIN, Politika, Wiener Journal, Wiener Zeitung, Furche, Standard, Sonntagesblatt, Beauty, Industrie Magazine, Image,Wirschafismagasin, Neue Zürcher Zeitung, Die Presse itd. Ilustrovala oko 40 objavljenih knjiga za izdavačke kuće ''Vuk Karadžić'', ''Prosveta'', BIGZ, ''Matica srpska'', ''Narodna knjiga'', ''Srpska književna zadruga''.