Pretraga

ZAPISI U TRAGOVIMA



Ovom izložbom prikazuje se deo opusa iz stvaralaštva Zdravka Milinkovića, ne kao čvrsto sistematizovani svet oblika, već obilje raznolikih formalnih rešenja. Sublimiraju se i predstavljaju publici zapisi umetnikovog senzitivnog bića koje je, tokom proteklih godina stručnog usavršavanja, prihvatalo podsticaje iz spoljnog sveta i, putem ličnih kodova, stvorenih vajarskim i slikarskim principima,  utkao u  novonastale slike i skulpture.

Sam Zapis predstavlja svojevrsnu intimnu belešku sačinjenu od mnoštva kodova koji sobom nose značenja proizašlih iz sveukupnog duhovnog stanja, iskustava i mentalnog sklopa umetnika; dok trag, u likovnom smislu, podrazumeva svedočanstvo raznolikih tumačenja vidova forme do kojih se dolazilo pažljivim promišljanjem. Proces nastajanja zapisa u tragovima je neprestan, i traje kontinuirano od formiranja Zdravka Milinkovića kao umetnika.

Na  simboličkoj osnovi, kodovi su intimne spone za dijalog sa arhetipovima (na to nas direktno upućuje prirodnost materijala od kojeg stvara, ali i sam naziv, budući da u našem narodu Zapisi predstavljaju kultno drveće). Sećajući se reči uvaženog Miodraga Protića da se u godinama nakon 1950. ''...pažnja više poklanja idejnoj, metafizičkoj strani nego praktičnoj primeni...''naći ćemo da Milinkovićeva umetnost otkriva, sa jedne strane odlike visoke moderne, a sa druge osećaj za preoblikovanje i transformisanje organskih materijala. Višeznačnost je obeležila te godine kreirajući umetnička dela koja su se kretala između pojmova asocijativnog i apstraktnog, te su u takvom kontekstu nastajale Zdravkove skulpture od drveta i slike u ulju na platnu većih i srednjih dimenzija.

Skulpture nedvosmisleno upućuju na čisto vizuelne vrednosti, tretirane najpre kao predmet, zatim kao objekat - što direktno korespondira sa pojmovima slika-predmet tj. slika-objekat (koje uvodi srpsko slikarstvo druge polovine šezdesetih godina) i postaju nesumnjivi pokazatelj da visoka moderna opstaje i u 21.veku. Izgrađene su prepoznatljivim autorskim rukopisom slobodnog (horizontalnog ili vertikalnog) oblika, svedene forme, kao rezultat smislenog i posvećenog istraživanja tradicije moderne, zavisne od subjektivnog poimanja autora i posmatrača. Sam proces umetničkog rada otpočinje onog momenta kada autora materijal „povuče“, potom sledi etapa „usaglašavanja“ sa materijalom koji pruža otpor, što neočekivano vodi krajnjem „razrešenju“, a ono može biti dvojako: kada umetnik pobedi materijal - rađa se  gorko osećanje, a nasuprot, kada ga osvoji – budi se osećaj spokojstva i prihvatanja. Pojmovno, skulpture su integrisane samim materijalom kompleksne simbolike i, naposletku, naznakom čovekovog upliva (kao na skulpturi ''šivenoj'' konopcem, ili na onoj nalik na klupicu gde su ukivani ekseri).

Na izloženim platnima se asocijativno pojavljuju mikro i makro svetovi. Čini se, na momente, kao da gledamo pod mikroskopom ili teleskopom ''prostim'' pogledom nesaznajne mistične procese, ali ključne, bazične. Nežni, asocijativni predeli se stvaraju pred nama, nalikuju nekom imaginarnom mediteranskom pejsažu - gde se slojeviti namazi oker boje doživljavaju poput oživelog peska, a plave nijanse kao razigrani morski talasi koji se odbijaju od obalu.

Posmatrajući izložene radove kao celinu, uočavamo transformaciju medija- slikanje uljem na platnu u mnogobrojnim slojevima stvara se faktura koja ukazuje na težnju slikarstva ka modulaciji sopstvenog reljefa i mase. Slikarstvo Zdravka Milinkovića direktno korespondira sa skulpturama stremljenjem ka vizuelno - taktilnoj upečatljivosti i stvarnom polju delovanja. Simptomatično kreira iluzionističke predstave prizora koji se ponekad preobražavaju u doživljene predele ili prikaze postojećih predmeta. Prisustvo dinamike i kretanja u skulpturama je izvedeno prazninama, a na platnima dinamičnim nanosima plave, crvene, oker boje.

Izložene radove spaja umetnikovo dosadašnje iscrpno ispitavanje forme. Povezivanje ovih suprotnosti izvedeno je materijalizacijom Zapisa u tragovima nastojeći da se očuva pun integritet materije, slikarske i vajarske. Autor insinuira samo poneke detalje, trudeći se što je moguće više da očuva trag i integritet oblika koji se nalaze u prirodi. Percepcija formi prepuštena je  interpretaciji posmatrača, koji je na taj način direktno uključen u finalni čin stvaranja prikazanih umetničkih dela. Tako posmatrano, odsustvo figuracije utoliko više naglašava prisustvo čoveka: kao činioca i aktivatora mnogobrojnih (ne)dela u prirodi; kao tvorca ideja koje se rađaju individualno putem asocijacije i simbolike, ali i figure distancirane od organskog sveta. Ukivanje eksera u drvene predmete metaforično predstavlja čin ljudske agresije nad prirodom. Posmatrač nije zaokupljen samo idejnim interpretacijama na drvetu i platnima, već prikazani radovi na njega deluju i emocionalno, sami po sebi: svojstvima drveta i slikarskim koloritom koji zrači energijom. Zdravko Milinković ide i korak dalje, preispitujući time poziciju neo-modernog umetničkog delovanja, kao i ulogu stvaraoca u post-postmodernističkom društvu.

Marija Ristić kustos, mast. istoričar umetnosti





Zdravko Milinković (1943.) rođen u Boboti, završio Akademiju za likovne umetnosti 1970. godine, u klasi Nedeljka Gvozdenovića. Član Udruženja likovnih umetnika Srbije od 1972. godine. Izlaže u zemlji i inostranstvu od 1970. aktivno se baveći paralelno  slikarstvom i skulpturom. Pored umetničke, značajni deo aktivnosti vezao je  za pedagoški rad u visokom i srednjem specijalizovanom obrazovanju. Živi i radi u Beogradu. mail: zdravmi@gmail.com.