Pretraga

Učesnici: Radoš Antonijević, Jasmina Cibic, Dušica Dražić, Milorad Mladenović, Lana Stojićević, Saša Tatić, Saša Tkačenko,

Kustosi i selektori: Sonja Jankov i Branislav Nikolić



od 21. novembra do 6. decembra

otvaranje: 21. novembar, u 19.00



Izložba kroz različite medije prikazuje šta se dešava s arhitekturom kada je savremeni umetnici uključe u svoje prakse i postave je u nov diskurs. Kako savremene umetničke prakse nisu puko kopiranje ili dokumentovanje arhitekture i arhitektonskih maketa, potrebna je dublja analiza objekata, intervencija, fotografija i instalacija koje se okreću arhitekturi.

Arhitektura je označitelj ideologija, politika, kulture i društava koji ih grade, ideološki aparat (nekadašnjih) država ili ogledalo društvene realnosti. Citiranjem ili aproprijacijom postojećih arhitektonskih objekata ili posle-ratnih graditeljskih praksi u svoje radove, savremeni umetnici se često kritički bave ovim ideološko-društvenim značenjima arhitekture koji se menjanju u procesima tranzicije, te imaju drugačiji značaj s istorijske distance. Izložbom je obuhvaćena recentna umetnička praksa stvaralaca iz postjugoslovenskog regiona, ukazujući na značaj koji savremena umetnost ima za kritičko promišljanje arhitektonskih praksi i njihovog kulturološkog značaja.



U svojoj umetničkoj praksi, Jasmina Cibic se često okreće arhitektonskim objektima čija je primarna svrha bila da internacionalno prezentuju državu. U stvari, ona se okreće kriznim i ključnim momentima u istoriji jedne države, momentima kojima je arhitektura bila svedok i promenama kojih je bila pokazatelj. Tako paviljon za Expo 1929. u Barseloni istražuje u kontekstu proglašenja nove države te godine, paviljon za Expo 1967. u Montrealu posmatra kao deo većeg narativa o promociji nove države, a potom o njenom nestanku. U svojim interdisciplinarnim instalacijama, Cibic adresira politizaciju arhitekture – kako u vremenu kada je sagrađena, tako i sada, kada je ilustracija političkih režima iz prošlosti, ukazujući da su sve države i nacionalni identiteti konstrukti koji nestaju, često nasilnim putem.



U radovima Saše Tkačenka posebno mesto zauzimaju izložbeni prostori koji imaju velik značaj u prezentaciji identiteta jedne države, kao što je to paviljon na Venecijanskom bijenalu, Muzej savremene umetnosti i nikad izgrađeni Muzej Revolucije jugoslovenskih naroda i narodnosti na Novom Beogradu. Repliciranjem i re-lokacijom fragmenata ovih zdanja, Tkačenko daje nov pogled na istoriju arhitekture i istoriju onoga što je bilo predstavljeno tom arhitekturom. Aproprijacijom ovih zdanja u svoje radove, Tkačenko sintetiše različite diskurse i različite društveno-političke periode istorije.



Lana Stojićević se u svojoj umetničkoj praksi često okreće dominantnoj savremenoj arhitekturi koja je izgrađena samoinicijativno po ukusu naručitelja i često u sivoj zoni legalnosti. Nadogradnje u svim pravcima, fasade intenzivnih boja okićene oblinama gipsanih lavova, diznifikovane vile koje niču i ruše se sa svadbenim tortama, deo su njenog opusa kojim ukazuje na ekonomsku, identitetsku i duhovnu krizu društva.



Saša Tatić se u svojim recentnim radovima fokusira na proces i tradiciju samoizgrađivanja kuće, kao i na funkcionalnost nedovršenih kuća na Balkanu. Balkanska kuća ima stabilan status i neupitan opstanak koji je nadživeo nekoliko Jugoslavija i Tatić se, između ostalog, zalaže da nedovršena balkanska kuća dobije status spomenika kulture. U nemogućnosti da finansira išta više osim pravljenja iskopa za temelj kuće, u godinama u kojima je njen otac krenuo da gradi njihovu porodičnu kuću, Tatić ovu akciju proglašava umetničkim činom, kao i stvaranje esencije balkanske kuće koju izlaže u okviru ove izložbe.



Dušica Dražić arhitekturi pristupa i kao istorijskom artefaktu i kao osnovi za izgradnju zajednice i kao višenamenskom skloništu i kao alegoriji o istoriji prioriteta različitih evropskih gradova. U okviru svojih umetničkih radova, bila je korisnik, re-dizajner, utemeljitelj i arheolog arhitekture, koristeći arhitektonske elemente kao likovne elemente. Ti prividno stabilni elementi se konstantno menjaju kroz korišćenje i vreme, a svođenjem na njih, arhitektura postaje trag nečega što je bilo i više ne postoji, ali u isto vreme i konceptualni početak nečeg novog, još nedovršenog, punog potencijala. Metodološki, Dražić arhitekturi pristupa postupcima intervencije, izmeštanja ili reprodukcije, imajući u vidu (ne)mogućnost njenog kopiranja.



Milorad Mladenović arhitekturi pristupa kao arhitekta, umetnik i profesor, realizujući različite intervencije, a najčešće in situ instalacije. One su nekada od građevinskih libela i metara, nekada imaju formu tapeta, a nekada tehnikama arhitektonske prezentacije (makete, crteži) duplicira konkretne izložbene prostore. U njegovom radu kontekst biva transformisan u objekat percepcije i to upravo arhitektonski kontekst, to jest sam izložbeni prostor.



Citiranje arhitekture postaje dominantna stvaralačka strategija Radoša Antonijevića sa serijom skulptura-šatora koju započinje 2006. godine radom Šator Dečani. U svojim radovima, citiranje arhitekture kombinuje sa citiranjem upotrebnih predmeta, stvarajući objekte koji se mogu posmatrati i kao specifični prototipi, to jest preliminarne verzije novih izuma koji su najbolji odgovor na potražnju ovog podneblja. Postupkom transpozicije elemenata različitih diskursa u diskurs savremene umetnosti, Antonijević stvara objekte koji su produkt i ogledalo društvene realnosti koja se menjala kroz ratove, u kojoj se prepliću različiti identiteti (balkanski, post-jugoslovenski, nacionalni, istočnoevropski, verski).



Izložba Izgraditi ponovo: umetnici o arhitekturi samo je jedan pogled na odnos savremenih umetničkih praksi prema arhitekturi koji donosi drugačiji vid interdisciplinarnosti kada su umetnost, arhitektura i dizajn u pitanju.



(iz teksta Sonje Jankov za katalog izložbe)