Pretraga

Povodom 45 godina od osnivanja Galerije `73 i 200 godina od rođenja Matije Bana, ova institucija kulture priređuje reprezentativnu izložbu dokumentarističkog karaktera, posvećenu ovom Velikanu, po kome je Banovo Brdo, na kome je Galerija `73 smeštena, i dobilo ime. Kuriozitet je, da se do sada vrlo malo znalo i pisalo o liku i značaju ovog vrsnog erudite, jednog od osnivača SANU – a, filozofa, pisca i  diplomate.

Matija Ban je rođen 1818. godine, u srpskoj porodici rimokatoličke veroispovesti, u Petrovom Selu, iznad Stare Mokošnice, pet kilometara od Dubrovnika, od oca Ivana i majke Katarine.  Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Dubrovniku. 

Željan nauke i novih saznanja, u svojoj 21. godini života, 1839. godine odlazi u Carigrad, a zatim na ostrvo Kalkis, gde predaje italijanski jezik i književnost, uči francuski i grčki i sluša predavanja o vojnoj doktrini. U Srbiju, u Beograd,  dolazi 1844. godine, a već sledeće godine, knez Aleksandar Karađorđević, sin Karađorđev, angažuje Matiju Bana da mu školuje i vaspitava ćerke: Poleksiju, Kleopatru, Jelenu i Jelisavetu. U Beogradu Ban upoznaje Iliju Garašanina, ministra unutrašnjih poslova i postaje njegov blizak saradnik a potom i poverljiv čovek srpske Vlade. Bio je član Društva srpske slovenosti, Srpskog učenog društva, član učenih društava Turske i Italije.

Kada je 1886. godine u Beogradu osnovana Srpska Kraljevska Akademija, kasnije nazvana Srpska akademija nauka i umetnosti, kralj Milan Obrenović je 5. aprila 1887. godine imenovao prvih 16 akademika, a među njima i Matiju Bana, kao člana Akademije umetnosti, zajedno sa LJubomirom Nenadovićem, Mihajlom Valtrovićem i Davorinom Jenkom. Izložba se realizuje uz svesrdnu pomoć Srpske akademije nauka i umetnosti, tako da će publici biti dostupni retki primerci knjiga, pozajmljeni za potrebe izlaganja od strane Biblioteke SANU, specijalno za ovu priliku.

Izložba će biti otvorena do 9. oktobra 2018.g.