Pretraga

-Međunarodni simpozijum „Grafika na ivici - Grafika i njena granična područja u 21. veku“  (27. maj)

-„Između straha i oduševljenja“ - Počeci modernog grafičkog dizajna u Beogradu (Srbiji), 1950-1970, autor Gordana Popović Vasić  (22. juni – 18. juli)

-Izložba i katalog Kolekcija Grafičkog kolektiva, autori Ljiljana Slijepčević i Lj. Ćinkul

-Majska izložba grafike





Međunarodni simpozijum (27. maj) „Grafika na ivici - Grafika i njena granična područja u 21. veku“. Učestvuju strani i domaći teoretičari i praktičari.

Poslednja decenija 20. i prva decenija 21. veka obeležena je živim umetničkim procesima na veoma izmenjenoj umetničkoj sceni, a u tom kontekstu medijske granice se rastvaraju. Simpozijum će se baviti fenomenom medija grafike u najširem smislu sa težištem na recentnoj sceni i aktuelnom periodu u Evropi. Primena novih medija i tehnologija i tržišne ekonomije bitno je uticala na promenu statusa grafike i njenu problematiku u izmenjenoj situaciji na terenu vizuelnih umetnosti. Zato intriganto pitanje Šta je grafika danas, u 21. veku? sa dominacijom novih medija i promenjenom estetičkom diskursu postaje imperativ vremena. Isto tako je nužna evaluacija ovog umetničkog fenomena i njegovo situiranje u kontekst vizuelnih umetnosti novog milenijuma kao i afirmacija ličnog autoriteta i delovanja u oblasti medija grafike iz ugla teoretičara i praktičara.



Lista učesnika

Velika Britanija – Richard Noyce, teoretičar

Slovenija–Lilijana Stipančič, direktorka MGLC

Češka ­--Ondrej Michalek, grafičar i profesor

Grčka-Vicky Tsalamata, likovna umetnica i profesorka

Novi Sad – Zoran Todović, umetnik i profesor

Jelena Sredanović - grafičarka

Beograd ­­­­- Bojana Burić i Nebojša Lazić istoričar umetnosti i grafičar

Ješa Denegri, istoričar umetnosti, profesor

Branimir Karanović, umetnik i profesor

Ljiljana Ćinkul, istoričar umetnosti i kritičar

Radonja Leposavić, istoričar umetnosti i novinar, moderator



Svaki učesnik ima oko 30 minuta; prezentacija u trajanju od oko 15 minuta (pripremljena i u pisanoj formi sa vizuelnim materijalom), a diskusija oko 15 minuta.

Izlaganja će biti publikovana u zborniku, zajedno sa stenogramima diskusija.



Simpozijum se organizuje 27. maja u dve sesije od 10 do 14,30 h i od 17 do 19h (rezime). Rektorat Univerziteta umetnosti, Kosančićev venac 



Pozvani su kritičari, članovi AICA, umetnici, članovi umetničkih udruženja, predstavnici fakulteta, gradskog sekretarijata za kulturu, Ministarstva kulture Republike Srbije itd.





Naslovom „Između straha i oduševljenja“, Gordana Popović Vasić fokusira početke modernog grafičkog dizajna u Beogradu (Srbiji), 1950-1970.

Vremenski period od dvadeset godina omeđen je 1950. koja se smatra godinom raskida sa socijalističkim realizmom i 1970. godinom osnivanja Studentskog kulturnog centra koji je označio početke novog odnosa prema ovoj oblasti primenjene umetnosti kod nas (od prirodnog i zadatog optimizma do apsurda i cinizma). Grafički dizajn, praktična umetnost, prvo i jeftino sredstvo propagande pratio je opšta kretanja u umetnosti. Grafički kolektiv osnovan 1949. postao je mesto okupljanja grafičara i mesto koje će svojom izalgačkom aktivnošću sledećih šezdeset godina negovati i afirmisati grafiku i grafički dizajn. Početak pedesetih godina 20. veka su predtelevizijsko vreme kada su glavna sredstva masovnog komuniciranja pored radija bila štampana reč i slika, plakati i novine. Rane pedesete godine zanimljive su ne samo zbog raskida sa socijalističkim realizmom i otvaranja prema Zapadu nego i po tome što su tih godina stasali prvi diplomci Akademije za primenjenu umetnost, pod rukovodstvom grafičara i revolucionara Branka Šotre.

Istorija grafičkog dizajna u Srbiji od 1950-1970 je istovremeno politička, ekonomska i kulturna istorija zemlje u kojoj je nastao i razvijao se. Vezan za naručioce koji su najčešće zvanične institucije sistema neposredno je iskazivao kretanja u društvu i prenosio poruke. Široko područje koje pokriva (oglasi, oznake, putokazi, plakati, novac, hartije od vrednosti, poštanske marke, oprema knjiga, novina, časopisa, svih vrsta publikacija od naslovne strane do ilustracija, kalendari, čestitke, omoti gramofonskih ploča, ambalaže, povelje, diplome, logotip, znak, piktogram, crtani film, karikature, strip, tv grafika) deo je svakodnevnog života koji se konzumira usput i ostvaruje najčešće trenutnu komunikaciju.

Ovaj uvod u istraživanje grafičkog dizajna između 1950-1970. posvećen je onima koji su strpljivo i predano postavljali temelje struke, koji su preživeli strah i oduševljenje na putu do slobodnog  profesionalnog i autentičnog umetničkog izraza.

Izložbom „Između straha i oduševljenja“ prvi put se istorizuje grafički dizajn kao fenomen u celini.



Izložba i katalog Kolekcija Grafičkog kolektiva, autori Ljiljana Slijepčević i Lj. Ćinkul

Kolekcija GK formira se tokom šest decenija i najvećim delom nastala je doniranjem radova samih umetnika koji su izlagali u GK. Ovaj jedinstveni i dragoceni fundus sadrži preko 4000 grafičkih listova i mapa, sa oko 500 autora, i danas predstavlja bazu za izučavanje autora i pojava koje su obeležile drugu polovinu 20. i prvu deceniju 21. veka u Srbiji.U Zbirci su značajni radovi gotovo svih savremenih grafičara (od S.Ćelića, M.Srbinovića, B.Iljovskog, M.Krsmanovića, Z.Čok, B.Karanovića, E.Dragulj, Živko Đak, do R.Selaković, M.Žarković. D.Fulgosi), grafike nagrađene Velikim pečatom. Katalog i studijski tekst piše Ljiljana Slijepčević, istoričarka umetnosti, autor brojnih studija i autorskih izložbi posvećenih savremenoj srpskoj grafici.





Majska izložba grafike beogradskog kruga je svakako jedna od najstarijih i najznačajnih tekovina ove institucije, a njeni umetnički, kulturni i istorijski aspekti integrisani su u sistem likovne scene druge polovine 20. veka. Praćenjem geneze ove izložbe, njeno umetničko utemeljenje i vremenski kontinuitet, istoričar zaključuje da je ona u prvim decenijama imala lidersku ulogu, da je neposredno uticala na kvalitet medija i us/postavljanje profesionalnih standarda po kojima se vrednuje umetničko delo-grafički otisak; neosporno, ovaj (lokalni) vrednosni sistem bio je kompatibilan sa važećim internacionalnim kriterijumima primenjenim na ovu disciplinu.

Majska izložba grafike od 1952. kontinuirano prati, afirmiše i podstiče grafičko stvaralaštvo u okviru nacionalne likovne scene, a kako je otvorena ka različitim školama, generacijama i poetikama rezultira razlomljenom slikom jednogodišnje grafičke produkcije. Ove godine učestvuje 92 autora. 

Žiri u sastavu Slavko Milenković, Dragana Palavestra i Zoran Todović jednoglasno je dodelio nagradu Veliki pečat Ranki Lučić Janković (1955), umetnici iz Beograda; izlaže od početka osamdesetih godina kada je posle završene sarajevske Likovne akademije i nastavila postdiplomske studije na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu. U njenom radu iskristalisalo se pozitivno iskustvo ove dve škole koje se manifestuje u osobenom poetskom izrazu koji poseduje dozu lucidnosti i temperamentne vizuelizacije. Ovaj izraz je na početku vidljiv u znakovnoj figuraciji (ciklusi Sepeti, Trnke) da bi u sledećoj deceniji dostigao izvestan stepen asocijativne apstrakcije najbliže uritmovanim energetskim koncentratima. Nagrađena grafika Ritual svojim sudarima crno-crvenih svedenih elemenata predstavlja deo novog stvaralačkog koncepta.





Crtice iz istorije:

Od svog osnivanja 1949, Grafički Kolektiv (GK) je, zajedno sa svojom galerijom, bio i danas je, značajan umetnički centar u Beogradu, Srbiji i ex-Jugoslaviji. Stvaranje i preobražaj moderne srpske grafike, u kontekstu savremene likovne umetnosti, neodvojiv je od liderske uloge Grafičkog kolektiva. Promovisanjem, pre svega, grafike, grafičkog dizajna i drugih vizuelnih medija GK je medijator u kritičkoj recepciji ovih značajnih umetničkih fenomena. Profesionalni ugled GK zasnovan je na programu visokih kriterija, tradiciji i entuzijazmu, provokaciji i estetici medija, a svoju vitalnost sačuvao je i otvorenošću za nove pojave, pravce, eksperimente.

Osnivači: poznati umetnici prve generacije grafičara beogradske Akademije likovnih umetnosti: Boško Karanović, Mirjana Mihać, Dragoslav Stojanović Sip, Dragoljub Kažić i Mile Petrović.

Majska izložba grafike beogradskog kruga je tradicionalna manifestacija čiji je cilj afirmacija i podsticanje grafičkog stvaralaštva na domaćoj likovnoj sceni. Pored umetnika, konkurs je otvoren i za diplomce akademija koji kao debitanti postaju i članovi GK. Cilj ove izložbe je da iz godine u godinu prati i promoviše najnoviju produkciju u mediju grafike i održava kreativnu tenziju.

Izložba Male grafike je manifestacija GK čiji je osnovni cilj popularisanje grafičke umetnosti prodajom otisaka iz tiraža po pristupačnim cenama.

Grafički dizajn je promovisan redovno (Kontak); GRIFON-konkurs za najbolji grafički dizajn, ustanovljen 1996. redovno se održava bijenalno, do 2008. sedam izbora.

GK karakteriše i velika izlagačka frekventnost sa preko 20 izložbi godišnje domaćih i stranih umetnika (iz Engleske, Japana, Poljske, Kanade, Švedske; Dali, Chagall, Vasarely, Motherwell, Erro, Fuchs, Anderle, Brunovsky, Lawrence W, Toshio Joshizumi, Kala, Lusi Smit...). Prvi hepening u Beogradu, 60-tih godina, odigrao se u ovoj galeriji.