Pretraga

Nepreglednim poljima



Fenomeni prirode kao nosioci pejzažne slike konstituišu područje kroz koje ljudski duh manifestuje svoja unutrašnja previranja, preispitujući sopstvenu poziciju u odnosu na determinizam prirodnih procesa. Selekcija izloženih radova Miljana Stevanovića, odgovarajućim procesom apstrahovanja odabranih pejzažnih fragmenta, koji su poslužili kao polazište, formalno se udaljava od predmetnog motiva time što umesto estetske prerade apstraktne forme kreira kompozicije koje su sintetizovane u novu senzibilnu realnost i tako se, putem stvaralačkog procesa, suštinski poistovećuje sa mehanizmom prirode. Materijalni činioci postepeno iščezavaju u smenjivanju planova komponovanih svedenim kolorističkim i valerskim odnosima u sledu tonske, gotovo beskrajne gradacije koja postaje stvarnost za sebe, nastala jednako onako kako nastaje sve u prirodi, spontano i iznenađujuće. Kompaktni u svojoj logici, oni svedoče o nestalnosti oblika, njihovoj neprestanoj promenljivosti koja upućuje na činjenicu da mi, svojim prisustvom, presecamo tokove nevidljivih sila.

Veza između prirode i slike ovde je uspostavljena na antimimetički način: slikati prirodu ne znači doslovno prenositi njene oblike, već slikati kao priroda. Izabravši tehnološki proces koji ga je približio idealu da „slika samu sebe slika“, kao što priroda samu sebe stvara, umetnik anticipira fraktalne strukture u kojima su detalji identični celini.  Radikalno minimizirajući slikarsku paletu, razvija utisak nevidljivog pokreta u kadriranom prizoru koji se i sam pretvara u sliku koja pulsira iznutra,  sa promenljivim pravcem kretanja na svakom pojedinačnom radu. Apstraktnom ritmu doprinosi ujednačeno smenjivanje formata unutar celine, uravnotežene odsustvom svake naracije i opisa. Materijalizacija najskrivenijih pod-slojeva slike i novog ne-predmetnog sveta u nastanku, u sledu tonske, gotovo beskrajne gradacije čini da se prednji plan veoma brzo povlači pred intenzitetom drugog plana. Ovaj se time dinamizuje, da bi pokazao da je boja, a ne drugi plan ili monohromni prostor koji samo služi smeštanju oblika, ukoliko je on prisutan na slici. Fizički se podiže iz ravni, a suštinski „izliva“ iz senke, da bi u svojoj apstraktnoj prisutnosti potvrdio suštinu svog dinamičkog porekla.  Kako se takvim razlaganjem i raslojavanjem pigmenta optika slike ne bi rasplinula, Stevanović koristi jedva primetnu, tek nagoveštenu šemu gusto „istkane” mrežaste strukture,  čija konstrukcija kroti razuđene površine, razdvaja i spaja ujednačena polja svedena na skladna, krajnje diskretna, gotovo lirična odstupanja u kojima ništa nije istaknuto, niti u njima ima naglašenih iskoraka. Slika je natopljena spektrom pastelnih, prozračnih, napokon, suptilno nanetih supstanci.

Sa ovim radovima treba se suočiti izbliza, osetiti vibriranje višeslojno nanetih bojenih masa kojima ni u jednom trenutku nije narušena autonomnost, a združene čine savršenu celinu. Bravurozna tekstura pastelnih akcenata postaje glavni akter, sa reminiscencijama na geološke procese i subjektivni perceptivni proces, razotkriva princip kosmičkog stvaranja. Apstrahovanjem prepoznatljivih formi i njihovim re-komponovanjem nastaju efemerni prizori, bliži metafizičkom nego organskom ili geometrijskom poretku. Asocijativnost stvorenih struktura i kompozicija čini ove slike  čitljivim na poseban način: „prepoznavanjem“ motiva zabunom se posmatrač vezuje za sliku koja ga zatim dalje kroz sistem asocijacija uključuje u ličnu rekonstrukciju smisla i prepoznavanje znaka i značenja.

U osnovi ovog odnosa prema stvarnosti nalazi se iskustvo da očigledna stvarnost predstavlja samo jedan od mogućih načina pojavljivanja stvarnog, da se očigledan spoljašnji svet definiše tek u vezi s čovekom i njegovim unutrašnjim svetom uprkos svojoj asocijativnosti, zapravo je proizvod „unutrašnje nužnosti ” i manifestacija autonomnog statusa slike.



Marija Lekić





Miljan Stevanović, rođen 1991. god. u Vranju, završio je Srednju umetničku školu u Nišu 2010. godine. Osnovne akademske studije, Studijski program slikarstvo završio je na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, u klasi profesora Čedomira Vasića 2013. Master akademske studije, Studijski program slikarstvo završio je na istom fakultetu, u klasi profesora Dobrice Bisenića 2015. Iste godine upisao je doktorske umetničke studije na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu.