Umetnik

Prati umetnika

Pretraga

Ljiljana Bursać: Logos reč o slovu

Muzej nauke i tehnike poziva na otvaranje samostalne izložbe radova autorke Ljiljane Bursać, pod nazivom, "Logos reč o slovu" u četvrtak 7. juna u 19. časova.

 


LOGOS REČ O SLOVU

Sve što je bilo, sve što jeste i sve što će biti ima svoj tajanstveni logos...


Prateći radove LJiljane Bursać iz opusa posvećenog pojmu Logosa, postepeno dobijamo odgovore na pitanje: Šta je zapravo Logos?Reč od koje Logos vodi poreklo je legein, koja je u prefilozofskoj upotrebi imala dva osnovna značenja: „sabrati ili skupiti“ i „kazati ili imenovati“. LJiljana Bursać, krenula je baš od tog prapočetka reči Logos. Ona je skupljala i sabirala, a kroz svoja dela kazivala i imenovala ono što Logos može biti. Logos je klica postojanja, istina, zakon, smisao, slovesnost, um, govor i još mnogo toga. Prve glave Jevanđelja po Jovanu otkrivaju nam Hristov identitet kao Logosa (Reči, Slova) Božijeg: “U početku beše Logos, i Logos beše u Boga, i Logos beše Bog“(Jn. 1,1,14). Logos je, tako, ne samo reč, već i slovo. A šta je zapravo slovo? Prema opštoj definiciji, ono je najmanja jedinica zapisa jezika, koje u nekim kulturama predstavlja i celu reč, broj, znak ili simbol. U Jevanđelju po Jovanu dolazi do identifikacije i Isusa kao telesnog bića i logosa: „I Logos postade telo“. Žan Bodrijar, jedan od najznačajnijih i najplodnijih francuskih sociologa i teoretičara 20. veka, oživeo je pojam simulakruma. NJegovo osnovno značenje, od antičkih vremena, bilo je slika, odnosno san. Prema Bodrijaru, simulakrum predstavlja ono što nije utemeljeno u stvarnome svetu, odnosno simulakre nisu fizički, već eterički objekti koji su izvedeni entiteti. Zapravo, kada se slovo opredmeti, ono postaje simulakrum. Upravo kroz pojedinačna slova asemic writing-a LJiljana Bursać ukazuje i na samostalno bivstvo svakog slova, kao i na mogućnost njegovog otelotvorenja. Slova su opredmećena davno u nekim kulturama, ali u evropskim, to se do- godilo tek sa izumom pokretnih štamparskih slova. Vrlo često, sami štam- pari su osmišljavali izgled slova. Žofroa Tori, francuski dizajner iz 16. veka, i štampar francuskog kralja Fransoa I, zasnovao je slova prema proporcijama ljudskog tela: slovo je zauzimalo prostor u kvadratu, koji se nalazio izvan kruga načinjenog oko ljudskog tela. Kasnije, u 19. veku, slova su bila opredmećena kroz tipke na tastaturama pisaćih mašina, ali i kroz pismo Luja Braja, koje je prvenstveno bilo poznato kao „noćno pismo“, da bi kasnije ušlo u upotrebu kao univerzalno pismo za slepe i slabovide. U umetnosti 20. i 21. veka, mnogi umetnici posvetili su se opredmećivanju slova kroz svoja dela: Klas Oldenburg, Robert Indijana, DŽozef Košut, Den Flejvin, Anri Mišo, Bruno Katalano, Mark Simonson, Aron Kaufman, DŽon Kuzmič i drugi. U popularnoj kulturi opredmećena slova su postala i deo svakodnevnog života kroz brojne reklame, a 1923. godine u te svrhe postavljen je i natpis Holivuda, koji je prvenstveno bio reklama za preduzeće za promet nekretninama. Logos je sve i sve je Logos...


maj 2018 Irina Tomić istoričar umetnosti master etnolog-antropolog


 


PISAĆA MAŠINA ADLER MODEL 7, IZ TRIDESETIH GODINA 20. VEKA


Kompanija Adler 1898. godine počinje proizvodnju pisaćih mašina i na tržištu se pojavljuje Adler model 7, mašina koja će se u nekoliko varijacija proizvoditi sve do četrdesetih godina 20. veka. NJena specifična konstrukcija sa slovima koja su povezana u obliku lepeze i koja se, udarcem na taster, horizontalno kreću dok ne udare u valjak, pokazala se veoma uspešnom. Ovelepeze su se proizvodile sa različitim kompletima slova.


ZAKLOPNA ŠTAMPARSKA PRESA JOSEF ANGER & SOHNE PROIZVEDENA

OKO 1880. GODINE


Jozef Anger se rodio 1823. godine. Posle rada u Sjedinjenim državama, u vodećim kompanijama za proizvodnju štamparskih mašina, 1866. godine Anger se vraća u Beč gde osniva sopstvenu kompaniju za proizvodnju štamparskih i šivaćih mašina. Štamparska presa koju su proizvodili predstavlja nešto izmenjen model zaklopne štamparske prese popularno nazvane „Liberti“ koja je patentirana 1859. godine. Specifična je potome što se u ovoj konstrukciji štamparskaforma i ploča istovremeno kreću jedna prema drugoj, a otisak se dobija njihovim „susretom”.


KNJIGOVEZAČKA PRESA WERTHEIM SA KRAJA 19. VEKA


Knjigovezački zanat blisko je vezan sa istorijom knjige. Smatra se da je knjiga u savremenom smislu reči naslednik antičkih grčkih i rimskih pločica sjedne strane, a sa druge, proizvod potrebe, koja se pojavila u ranom hrišćanstvu, da se poveže veći broj rukopisnih ili štampanih listova. To je bilo uvreme između 1. i 4. veka nove ere kada je forma kodeksa postepeno počela davzamenjuje dotašnji svitak. Sama presa je kao alat poznata od drevnih vremena, a iz antike postoje i ma- terijalni ostaci raznih tipova presa za ceđenje maslina ili grožđa. Prva moderna štamparska presa, koju je u 15. veku izumeo Johan Gutenberg, napravljena je modifikacijom prese za grožđe. Jedan od modela ovog široko korišćenog alata je i presa sa navojem. Ona postiže pritisak okretanjem zavrtnja koji pri- tisak prenosi na ploču, a koristi se u jednoj fazi procesa povezivanja knjige.

maj 2018 Slobodanka Šibalić viši kustos


 

Datum objavljivanja: 07.06.2018.