Pretraga

Dragana Kuprešanin je vizuelna umetnica i strip autorka koja istražuje granične medije koji koriste konvencije i jezik devete umetnosti. U okviru jubileja 100 godina od rođenja Jozefa Bojsa osmislila je, i tokom septembra 2021. u Studentskom kulturnom centru u Beogradu realizovala strip akciju, i to upravo na mestu na kome je Bojs izvodio svoje predavanje-perfromans 1974. godine. Akcija Dragane Kuprešanin bila je formatirana kao segment eksperimentalnog rada pod nazivom „74“, koji teži da proširi izraz stripa kao medija i ponudi nove okvire stripskog izraza. Jedan segment tog rada, "Nehomogena infiltracija za strip", bio je izložen u okviru sedmog izdanje Nova Festivala, posvećenog savremenom strip stvaralaštvu, održanog od 5. do 15. oktobra u Galeriji Bate Mihailovića u Pančevu, uz fotografije drugog, izvođačkog segmenta, koji je realizovan pod nazivom: "Kako objasniti strip (ne) prisutnoj publici".  Materijali i rekviziti koje je u toj akciji koristila, kao što su filc, drvene table, baterijske lampe, kombi koji prevozi autorku, kao i nazivi pojedinih segmenata rada citati su Bojsovih dela koja su u istoriji umetnosti zabeležena kao sredstvo proširenja medija skulpture. U tom smislu je odnos autorke prema Bojsovom nasleđu jasan - ona ga tretira kao istorijski uzor koji je za medij skulpture učinio upravo to što ona svojim radovima pokušava da uradi za medij stripa. O takvoj vrsti reinterpretacije umetničkog nasleđa, kao i o načinima da se performativnost, taktilnost, i osetljivost za materijale uvedu u domen strip umetnosti, a ujedno i strip uvede u višemedijsku i intermedijsku oblast, govorićemo na ovoj tribini.





"Kako objasniti strip (ne) prisutnoj publici" je bila akcija izvođenja stripa autorke  Dragane Kuprešanin, u okviru jubileja 100 godina od rođenja Jozefa Bojsa. Akcija je Dragane Kuprešanin bila je posvećena predavanju-akciji Jozefa Bojsa, održanom u SKC-a, 1974 i realizovana je na istom mestu, u kafeu ispred velike sale SKC-a .

APRILSKI SUSRET / Festival proširenih medija bio je na svom osnivanju određen kao "priredba beogradskih studenata u povodu studentskog praznika, četvrtog aprila".Održavan je u beogradskom SKC-u kontinuitetu od 1972. do 1978, da bi kasnije u više navrata bio obnavljan, te počinjao, te potom prestajao sa aktivnostima. Najbitniji aspekt te manifestacije bio je Jugoslovenski konkurs za radove u oblasti proširenih medija (vizuelne, zvučne, mobilne, mimetske, tekstualne, filmske i druge intervencije u prostoru okoline ili matičnog središta-zgrade Studentskog kulturnog centra). Uz izabrane radove sa konkursa na tom festivalu su gostovali i značajni strani i domaći autori, čiji rad je bio tretiran kao značajan za razvoj proširenih medija. Jozef Bojs je bio jedan od tih autora, a došao je u Beograd na poziv grupe kustosa i umetnika koji su 1973. godine prisustvovali njegovom predavanju u okviru performans festivalu u Edinburgu, među kojima su bili Raša Todosijević, Zoran Popović i Biljana Tomić, koje je godinu dana ranije Ričard Demarko, kustos tog festivala upoznao u Beogradu, na putu na kome je istraživao pojavu koja će kasnije poneti naziv Nove umetničke prakse u Jugoslaviji. Kao što su beogradski autori gostovali u Edinburgu na poziv Demarka, i izveli performanse, tako je kasnije i Jozef Bojs, jedan od učesnika tog festivala, došao u Beograd i izveo predavanje slično onome kome su u Edinburgu beogradski umetnici i kustosi prisustvovali 1973.



Te 1974 Bojs u Beogradu nije baš naišao na pozitivan prijem kod studenata, kao ni kod kritički orjentisanih novinara, dok su to gostovanje kasnije istoričari umetnosti  tretirali kao izuzetno bitan događaj za razvoj i internacionalizaciju lokalne art scene.

U okviru sedmog izdanja Nova Festivala stripa pokrenut je novi, "razvojni" festivalski segment - coMIX together, u okviru kojeg se odabrani strip autori i autorke imali priliku da rade na novom autorskom stripu (uz zadatu okvirnu temu) i razvijaju ga uz mentorsku superviziju kustosa, istoričara i teoretičara umetnosti, uz (simbolični) honorar. Autori i autorke koje su za taj segment izabrali selektori ALeksandar Zograf i Jana Adamović bili su: Vladimir Palibrk, Danilo Milosev Wostok, Dragana Kupresanin, Iva Atoski, Marija Djeranovic i Milan Simic. U ulozi mentora bio je istoričar umetnosti Stevan Vuković. Tokom radnog procesa upravo su u prvi plan iskočile antinomije vezane za Bojsov lik i delo, i bile dosta diskutovane, te se i radovi učesnika mogu čitati baš iz te perspektive. Parovi antinomija, isčitanih iz Bojsovih radova  i teorijskih postavki o umetnosti, kojima se radovi učesnika mogu tumačiti su: mitsko i intelektualizirano, predmet i proces, haos i forma, priroda i ljudski svet, žrtva i pobednik,  pripadanje i emancipacija. Većina radova koji su proizašli iz radionice bila je formatirana u vidu strip tabli, dok je samo rad Dragane Kuprešanin dobio obličje instalacije nastale za performans i tokom performansa koji je pre početka festivala bez publike izveden u beogradskom SKC-u. U finalnoj postavci  u Galeriji Bate Mihajlovića, koja ju periodu od 5. do 15. oktobra 2021, pored ovog segmenta bio je predstavljen još jedan izložbeni segment inspirisan radom JOzefa Bojsa, pod nazivom “Moć umetnosti/Art Power!”, u okviru koga je svoje radove predstavilo čak 26 strip autora iz Srbije, regiona, i Evrope. Pored njih bile su instalirane i izložbe ukrštenih strip rezidencija između Srbije i Francuske (Radovi Kler Bro i Ilije Jakovljevića), i gostujuća izložbu “Svet u oblacima”.Gostujuća izložba “Svet u oblacima”, nastala na inicijativu Ambasade Republike Francuske i Francuskog instituta u Srbiji, a uz podršku Međunarodnog centra za strip i Narodne biblioteke Srbije, imala je za cilj da kroz mini-istoriju jugoslovenskog stripa prikaže dodirne tačke i uticaj francusko-belgijske škole stripa na ovdašnju strip scenu.



Radionica segmenta coMIX Together u okviru sedmog izdanja Nova festivala je uglavnom tekla preko zum aplikacije, a ovo je snimak ekrana sesije na kojoj je opus Jozefa Bojsa predstavljao kroz ključne radove i odnose spram drugih autora sa kojima je sarađivao, kao i institucija  koje su omogućile vidljivost Bojsa kao umetnika.



Danica Trajković snima tok akcije Dragane Kuprešenin u SKC-u. Neke od tih fotografija biće uvedene i u instalaciju "Nehomogena infiltracija za strip" u Pančevu.



"Nehomogena infiltracija za strip" u postavci izložbe u okviru sedmog Nova festivala.



"Nehomogena infiltracija za strip" je objekat u kombinovanoj tehnici, nastao tokom strip akcije Dragane Kuprešanin, u okviru jubileja 100 godina od rođenja Jozefa Bojsa, i bio je izložen u okviru sedmog izdanja Nova Festivala stripa, održanog od 5. do 15. oktobra 2021, u Galeriji Bate Mihailovića u Pančevu.





Svi artefakti korišćeni u akciji Dragane Kuprešanih preuzeti su iz Bojsovih akcija, od kombija, preko zlatne maske na licu, crvenog krsta ušivenog na filcanu podlogu, preko limunova kao izvora energije, pa sve do tabli kojima je manipulisala tokom akcije. Pakovanje i ušivanje kao principi preuzeti su takođe.





Dragana Kuprešanin (1982) diplomirala je grafički dizajn na Višoj školi likovnih iprimenjenih umetnosti (2005) i Fakultetu primenjenih umetnosti (2008), zatim specijalizirala oblast crteža na Fakultetu likovnih umetnosti (2011), u Beogradu. Alternativnim stripom se bavi od 2004. godine i stripove publikuje u fanzinima i specijalizovanim izdanjima u zemlji i regionu, a od 2008. godine istražuje strip i granične medije koji koriste konvencije i jezik devete umetnosti, sa težnjom preispitivanja strukture i definicija stripa. Od 2010. godine realizuje izložbe eksperimentalnog stripa u „nastavcima” (kao strip izdanja namenjena prostoru). Doktorirala je na Fakultetu primenjenih umetnosti (2021) u Beogradu, petostruko nagrađenim umetničkim projektom Nevidljivi talas – eksperimentalni taktilni strip, kojim inovira medij konceptom inkluzivnog stripa. Od 2019. godine je asistent na Akademiji tehničkih strukovnih studija u Beogradu, odsek Beogradska politehnika, na predmetima iz uže oblasti Grafički dizajn.