Umetnik

Prati umetnika

Pretraga

Gnezdo - oko, Biljane Jevtić

U četvrtak, 19. marta u 19 časova u Galeriji Qucera, Miška Kranjca 7, otvara se samostalna izložba autorke Biljane Jevtić, pod nazivom "Gnezdo - oko". Izložbu otvara prof. dr Kosta Bogdanović. Crteži sa izložbe mogu se pogledati do 1. aprila.

 


NA KRUŽNOM PUTU KA ENERGIZOVANOM SREDIŠTU


"Jedna ptica, koja je u ovim krajevima poznata pod nazivom grmuša (familija Sylvia), pre nego što počne da gradi gnezdo u koje će položiti jaja, nalegne telom na određeno mesto i dugo vremena se vrti u krugu imitirajući tako oblik, veličinu i mesto gnezda, a zatim na to mesto donosi, i pažljivo slaže slamčice i drugi materijal. To je u isto vreme upozorenje drugim pticama da je to njena teritorija na kojoj će izleći svoje mladunce.


Krug je energizovana zona, osvešćena zadatog prostora u čiju je zgusnutu strukturu uvučena i najbliža periferija. Nije slučajno što je na tom principu osmišljena meta za gađanje, kao zona stepenovanog zgušnjavanja prostora ka tački u središtu mete. U tom smislu postignuće pogotka u centar mete je i metafora u značenju savršenog dolaska do cilja, što se najčešće kvalifikuje sintagmom "pun pogodak". Kada se govori o meti kao sistemu stepenovano koncetričnih krugova koji se umanjuju-zgušnjavaju prema centru, time se podrazumeva i zgušnjavanje prostora sa periferije ka središnjoj tački u samom centru mete. Uvlačenjem u središnji prostor kruženjem, je opšti zakon ponašanja svojstava materije, na primerima bušenja obične rupe u nekom materijalu do energizacije centra crnih rupa u kosmičkom prostoru.


Opšti princip kruženja u kretanju, posebno onih vidova u čijim se procesima ostvaruju vidljivi tragovi,  u nekim sistemima,  njihov  materijalitet (sva svojstva i značenja materije i materijala), naglo se približavaju metaforičnim, alegorijskim i opšte simbolizovanim značenjima, gde se kružno kretanje prepoznaje kao tvorački princip u nastanku nečega ili nekoga, što se može naročito zapaziti u mnogim kosmogonijama, mitovima i bajkama.


Samo jedan krug nema svojstva mete, jer osim obuhvatanja određenog prostora, on ničim dalje ne stepenuje zgušnjavanje prostora prema centru, nego ostaje simbolično kao zaštićena ili zabranjena zona unutar kruga. Da bi meta kao simbol  stepenovanog zgušnjavanja i vrednovanja od periferije ka centru bila u svom elementarnom značenju, mora imati najmanje dvojno stepenovanje (krug u krugu), i zato pojam meta intendira kružno kretanje, koje ima za posledicu sve veće zgušnjavanje, koje se prema centru prevodi u vrednovanje.


Noviji ciklusi radova Biljane Jevtić, u nazivu "Vrtlorog" i "Gnezdo-oko", izvedeni u crtačkom postupku, 2008. / 2009., kombinovanom tehnikom (najčešće ugljen, sepija kreda, kineski tuš, na podlogama papira i medijapana , nastali su u jednom tipološkom obrascu uslovljeni kružnim nanošenjem crtaćeg materijala u onom dosegu prostora, koga uglavnom određuje zglobna pokretljivost šake i lakta, zglob ramena kontroliše krajnji domet perifernih kružnica u vidnom polju crteža. Te kružnice nisu kontinuirane, one su isprekidane u gušćim "snopovima", tako da celina crteža u konačnom doseže efekat kružnih zamaha, na putu ka energizovanom središtu, čiji je ishod "progledavanje" centralne zone u vidu lika oka.


 Time je energizacija kruženja u cilju osmišljavanja centra sama sebe "nagradila" ovaploćenim progledavanjem u vidu svetla "na kraju tunela". Svakako da je namera osmišljavanja centralne zone u vidu otvorenog oka ovde logičan ishod sve većeg stešnjavanja-zgušnjavanja prostora na ovim crtežima, gde su istaknuta dva momenta: Prvo uspostavljeni utisak dubine  iz koje je "došao" lik oka, i drugo utisak zgušnjavanja crtačke materije i linearne sugestivnosti "stezanja obruča" prema centralnoj zoni. Ovde je, takođe, potrebno uočiti razumevanje pristupa materijalima na kojima su ostvareni crteži Biljane Jevtić, imajući u vidu svojstva papira i medijapana kao podloge za crtanje. Nanošenje ugljena, tuša, pastela na papir poetizovanje zgusnuća linearne strukture je istaknutije, dok na medijapanu kao podlozi koja je tvrda, glatka, sjajna, crtaći materijal "klizi", tu je zona centra otvorenija, stvarajući "eho dubine", poput baroknih majstora koji su slikali podkupolne prostore sakralnih objekata, gde su "pripremali" slikani prostor neba u koje će lako odleteti svete ličnosti.


Svakako da je u crtačkom postupku ciklusa "Vrtlorog" i "Gnezdo-oko", ukazan jedan poseban put u traženju ishoda kruženjem i vrtloženjem, koji se ne prepušta zadovoljenju samog crtačkog postupka, ( što nije redak slučaj u umetničkim slobodama XXI veka ), nego se vrtloženjem hoće da osvesti zaustavni trenutak, koji se dešava u centralnoj zoni vidnog polja na crtežima Biljane Jevtić, i da se ukaže na njegov cilj i smisao. Tu nema ništa logičnije nego od kružnog crtačkog zamaha očekivati u središtu savijanje gnezda, koje je samo sebe stvorilo od prikupljenih kružno nanesenih linearnih struktura, nastalih od različitih crtačkih materijala, poput ptice grmuše koja markira mesto za svoje gnezdo. Ovde se od opštih realiteta razvija poetski virtuelitet. "  

               


Kosta Bogdanović




Biljana Jevtić je rođena 13. septembra 1973. u Gornjem Milanovcu. Završila srednju školu za dizajn "Bogdan Šuput" u Novom Sadu, smer - dizajner istorije kostima i odevanja, 1992.  Diplomirala na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, odsek: grafički dizajn u klasi prof. Branislava Dobanovačkog, 1998.  Magistrirala na Akademiji umetnosti u  Novom Sadu , odsek: crtanje  u  klasi  mentora prof.  Branke Janković  Knežević, 2002. Član SULUV-a od 1999. godine.  Učesnik je preko 60 kolektivnih izložbi, i oko 30 likovnih kolonija u zemlji i inostranstvu.  Od 2005. godine zaposlena na Akademiji umetnosti u Novom Sadu u zvanju asistenta na Katedri za crtanje, na predmetu Crtanje sa

tehnologijom, od 2008. godine i na predmetu Anatomsko crtanje.


 

Datum objavljivanja: 18.03.2009.