Umetnik

Prati umetnika

Pretraga

Dragana Stanaćev Puača: More je vertikalno!

Otvaranje izložbe radova Dragane Stanaćev Puača*, redovnog profesora FLU u penziji, pod nazivom "More je vertikalno! Vodeni stubovi Pavla Florenskog" koje će se održati u Galeriji FLU (Knez Mihailova 53), u ponedeljak, 18. 9. 2023. godine, u 19č.

 


Na otvaranju govore: dr um. red. prof. Radoš Antonijević, dekan FLU i Dejan Radovanović, istoričar umetnosti








Ciklus radova More je vertikalno! Vodeni stubovi Pavla Florenskog kojima se Dragana Stanaćev Puača obraća publici u Galeriji FLU, ima svoj tematski izvor u promišljanjima i saopštenjima Pavla Florenskog, sveštenika, mistika, teologa, fizičara, filozofa, matematičara, elektroinžinjera... ličnosti čiji su život i delo predstavljali izuzetan koherentan spoj materijalnog i nematerijalnog. NJegov rad i misli možda su primer koji pokazuje kakav je mogao biti tok događanja u HH veku da je žeđ za napretkom mogla da se osvesti i sameri Verom, Nadom i LJubavlju. NJegova sudbina i mučenišvo, pak, paradigma su posledica koje jednoznačni, jednoumni „napredak“ donosi.



Misao Florenskog, sa kojom je autorka u dubokom svesnom kontaktu već od samih početaka svog likovnog stvaranja i zrenja, postepeno je postajala vidljivija i konkretnije prisutna u njenom radu, upravo u meri u kojoj je Dragana napredovala u poznavanju i shvatanju njegovih iskustava.



U trenutku sabiranja i rezimiranja svog rada čije se trajanje proteže kroz više od četiri decenije, na kraju oficijelnog radnog veka, umetnica slika ciklus koji je najkonkretnija posveta duhovnom izvoru. Predstavljajući dostignutu sliku/slike, autorka svoje likovne iskaze imenuje citatima iz dela i biografije Pavla Florenskog, što bi površnog posmatrača moglo da navede na zaključak da se radi o ilustraciji ili površnoj slikovno-literarnoj naraciji. Ipak, predstavljeni radovi su dovoljno samosvojni, lični, duboko ekspresivni, već pojedinačno, a kao celina koherentni i prepoznatljivo autorski, da postaje jasno da se radi o dubljoj i drugačijoj komunikaciji između izvora i umetnice.



Kada se pažljivo i detaljno pogledaju izloženi radovi, jasno se uočavaju ključne osobenosti Draganinog opusa – naglašeni gest, akcentovana osećanja, siguran i adekvatan izbor palete i pojačana ekspresivnost izraza. U sledu autorkinih povremenih predstavljanja publici, izložba koja je sada pred javnošću jasan je deo niza – tematski i likovno usaglašena, visokih estetskih i tehničkih kvaliteta, lična i jasna u iskazu. U neprekinutom nizu istraživanja prostora Slike koje posvećeno sprovodi Dragana Stanaćev Puača, ova izložba se najkonkretnije bavi onim što je pre, iza, unutar Slike koju gradi. Iako je težište na literarnoj – idejnoj potki, slikarka, shodno sopstvenom biću i mediju komunikacije, u svojim radovima i fizički, doslovno otkriva pozadinu i unutrašnjost ne sakrivajući otiske blind ramova nastalih slikanjem po horizontalno postavljenoj površini. Ova anegdotska digresija, u Draganinom pristupu postaje važna fusnota koja otkriva unutrašnju istoriju slike i njen organizam. Unutrašnjost i pozadina čine za autorku nedeljivi deo biografije slike, deo su njene prirode i suštine. Vremenska dimenzija unutrašnjosti sadrži sve slojeve, ideje, zamisli, lutanja, odustajanja i promene. Slikarka ne napušta i ne odbacuje proces traženja, građenja i izrastanja, zrenja, već ga i idejno i fizički smatra jednako važnim kao završni rezultat. Unutrašnjost slike postupkom nagoveštaja strukture i konstrukcije sugerira bogati narativni sloj koji se ne razotkriva. Intimni život slike.



Anegdota u kojoj je tokom prenošenja svetlosne kutije u kojoj je projektovana slika na prethodnoj izložbi, Dragana ugledala neobičnu zelenu pozadinu slike, na ovoj izložbi je uz pomoć digitalnih otisaka pozadina (unutrašnjosti) radova sa doktorske izložbe, pretvorena u fusnotu bez koje se suština ovog predstavljanja mnogo teže čita – pitanje (možda i deo odgovora): Šta je pre, iza, unutar i posle Slike?

Postavka izložbe u Draganinom radu, u jednom trenutku postala je naglašeno scenična, gotovo arhitektonski konstruisana. Uz krstolike konstrukcije u postavljanju radova i čestu pojavu simbola krsta u različitim ulogama – poruke, znaka, forme, prostor izložbe, ili bolje – Slike, sakralizuje se, posvećuje. U zamisli ove postavke – duali/diptisi u značenju i sadržaju komplementarni i suplementarni, krstolike konstrukcije i sam znak krsta prisutan u nastanku slika i rezultatu, jasno određuju posvećenost prostora, ali ne u svrhu metanisanja, već kao opomena da su prostor Slike i put do nje uzvišeni kao hodočašće i molitva.



Da na kraju pokušamo da kažemo šta vezuje Pavla Florenskog i Draganu Stanaćev Puaču – istrajnost u traganju za Istinom, Smislom i Posvećenost u Veri da postoje.



Odnos slikarke prema duhovnom uzoru, jasan u posveti i citatima u ličnom predgovoru je bez idolatrije, ali sa zahvalnošću za primer i sa ljubavlju i poštovanjem prema učitelju. Ovo se potpuno otkriva u portretima Florenskog - to je vraćanje Lica i Imena Stradalniku.





Dejan Radovanović


 


Profesionalna biografija

Dragana Stanaćev Puača

(Beograd, 1957)



    Tokom studija slikarstva, u periodu od 1978. do 1983. godine bavila se pozorišnom umetnošću. Kao član neformalne studentske trupe, u maniru commedia dell’arte, odigrala je preko hiljadu predstava na različitim scenama u zemlji i u Evropi. Važniji inostrani pozorišni festivali: Lion, Francuska, 1978, Lođ, Poljska, 1979, Budimpešta, Mađarska, 1979, Dižon, Francuska, 1980, Budimpešta, Mađarska, 1981, L'Akvila, Italija, 1982, Koimbra, Portugal, 1982.

    U studiju „Buldožera“ u LJubljani sa spomenutom trupom snima ploču, statira na filmu „Pejzaži u magli“, nastupa na radiju i televiziji, piše tekstove za Pop mašinu pod pseudonimom Kova i Gane (sa Koviljkom Milić).

    Od 1980. vodi bluz grupu „Sporedna stanica“ i sa njom nastupa kao pevačica na beogradskoj i pančevačkoj džez-bluz sceni, u klubovima: Dom omladine, SKC, Filozofski fakultet, Mašinac, Bluz klub u Pančevu.

    Diplomirala je slikarstvo na FLU u Beogradu 1982. u klasi profesora Radenka Miševića. Magistrirala 1986. godine kod profesora Momčila Antonovića. Kao slobodan umetnik izlagala je na više od stotinu grupnih izložbi, salona, bijenala, godišnjih izložbi ULUS-a, aukcijskih i dobrotvornih izložbi u Beogradu, zemlji i inostranstvu.

    1987. godine na predlog Muzeja savremene umetnosti u Beogradu (MSUB) učestvovala je u radu XXII Internationale Malerwochen u Gracu, a 1988. godine na predlog Umetničkog saveta ULUS-a koristila je atelje u Cité Internationale des Arts u Parizu.

    Od 1997. godine radi na FLU u Beogradu.

    Doktorirala je 2013. godine sa temom „Arhitektura kao simbolička forma. Semiotika kule“.

    Na osnovnim studijama vodila je predmete Crtanje i Slikanje i predavala na svim nivoima nastave i na doktorskim studijama.

    Izlagala je i učestvovala u radu više međunarodnih konferencija o arhitekturi:

- Internacional Conference and Exhibition on Architecture u Galeriji nauke i tehnike, SANU u Beogradu od 2013-2016.

- Međunarodni naučni skup Tradicionalno i savremeno u umetnosti i obrazovanju, Fakultet umetnosti Univerziteta u Prištini, Zvečan, Kosovska Mitrovica, 2019.

    2019. godine izabrana je u zvanje redovnog profesora FLU.

    Dobitnica je dve studentske nagrade: 1985. godine nagrada Kolonije mladih i 1986. godine dobila je Oktobarsku nagradu grada Beograda za magistarsku izložbu. Takođe, dobitnica je i nekoliko profesionalnih nagrada: Otkupna nagrada Oktobarskog salona 1989, nagrada za crtež na izložbi Crtež i mala plastika, ULUS UP Cvijeta Zuzorić, Beograd, 1992, Zlatna igla, nagrada na Prolećnoj izložbi ULUS-a, 2014. godine i Velika plaketa Univerziteta umetnosti, 2020.

Dela joj se nalaze u kolekcijama Neue Galerie u Gracu, Muzeja Zepter u Beogradu, kao i u privatnim kolekcijama.  


 

Datum objavljivanja: 18.09.2023.