Pretraga

Različiti i višestruki događaji na prelomu vekova uticali su da naglo poraste pozornost i zainteresovanost stručnjaka, kolekcionara, antikvara i muzejskih radnika širom Evrope za češko presovano staklo. Na ovom talasu, koji traje više od dvadeset godina, nastao je projekat (izložba) Češko presovano staklo u ogledalu, zasnovan na potrazi za refleksijom koje je češko presovano staklo ostavilo na srpsko društvo.

Pored prezentacije istorije češkog presovanog stakla, od njenih početaka tridesetih godina XIX veka, pa sve do Baršunaste revolucije 1989. godine, i načina njegove proizvodnje, cilj ovog projekta je i da se tokom Međunarodne godine stakla javnosti približe i afirmišu kulturna dobra i predmeti od stakla nastali tehnikom presovanja visokih umetničkih i dizajnerskih kvaliteta, koji se čuvaju u javnim i privatnim kolekcijama sa teritorije Banata, Novog Sada i Beograda. Sto petnaest eksponata, sa stilskim karakteristikama od bidermajera, preko istoricizma, ar dekoa i funkcionalizma, pa sve do modernih apstraktnih stremljenja nakon Drugog svetskog rata, svedoče o velikom pregalaštvu čeških (ali i srpskih) dizajnera i staklarskih radnika. U ručno presovanom staklu izrađenom uz pomoć kalupa i mašine, ogleda se majstorstvo čeških staklara i njihov vekovni osećaj za plemenite reljefne oblike i besprekornu kreativnu funkcionalnost, koji ističu visoke mogućnosti kvalitetnih sirovina. Na izložbi će biti zastupljena imena vodećih čeških dizajnera i dizajnerki XX veka, kao što su: Rudof Šroter, František Pazourek, Vaclav Hanuš, Rudolf Jurnikl, František Vizner, Ladena Viznerova, Pavel Panek i dr. Pored eksponata od presovanog stakla na izložbi u vidu pratećih elemenata su predstavljeni - staklarski alat, kao i sedam ogledala iz Zbirke primenjene umetnosti Umetničkog odeljenja NMZ.

Pošto je 2022. godina i godišnjica od prve izložbe posvećene presovanom staklu u Muzeju dekorativnih umetnosti u Pragu (60 godina), na izložbi i u izložbenom katalogu je dat i poseban osvrt o značajnom uticaju ove vrste češke proizvodnje stakla na domaću proizvodnju i istaknut zajednički rad Češke Republike i Republike Srbije na polju staklarstva i trgovine. Tradicija međudržavne saradnje nastavljena je i kroz ovaj projekat, gde smo posebno ponosni na odličnu komunikaciju koju smo ostvarili sa kustosima Regionalnog muzeja u Teplicama i Muzeja stakla i bižuterije u Jablonecu. Ovo je prva saradnja na kulturnom planu sa češkim Teplicama, iako je još 1966. godine grad Zrenjanin potpisao sporazum o bratimljenju sa ovim gradom. Mreža saradnika na projektu proširena je srpskim kolegama kustosima, kolekcionarima i kulturnim radnicima.

Izložba Češko presovano staklo u ogledalu je deo zvaničnog programa obeležavanja Međunarodne godine stakla (IYOG 2022) i realizuje se u koordinaciji sa Stručnom grupom za staklo Nacionalnog komiteta ICOM-a. Autor projekta i izložbe je kustos istoričar umetnosti Dejan Vorgić, a stručni saradnik je kustoskinja istoričar umetnosti Biljana Dimkić Krčmar.